Vida Nedir? Çeşitleri Nelerdir?
Konik bir yüzey üzerinde helis eğrileri açılmış oluklardan oluşan bağlantı elemanlarıdır. En çok kullanılan bağlantı elemanlarından olan vida ve vida çeşitleri kullanım alanı olarak oldukça geniş bir alana sahiptir. Tüm tamir işlemlerinde vida çeşitleri kullanılabilmektedir.
Vidalarda Helis Açı (Vida Adımı)
Helis eğrileri, sabit eğrilik ve sabit burulma fonksiyonlarına sahip eğrilerdir. Silindirik mile sarılan eğrilere helis denir. Vida çeşitleri arasında yer alan üçgen vidanın yapısında; vida adımı (helis değeri) küçük, diş açıları büyüktür. Bunlar vida adımı sayısı bakımından küçük olduklarından olası dış etmenlere karşı daha güçlüdür. Hareket vidalarında ise adım sayısı büyük kullanılmaktadır. Helis eğrileri bilimin bir çok alanında ve doğada da karşımıza çıkmaktadır. DNA, hayvan boynuzları, bir elektronun manyetik alan altındaki hareketi, mimarlık, mühendislik alanlarında bu eğriyle veya bu yapılar ile karşılaşılmaktadır.
Vida Yapısı
Bağlantı elemanları arasından saplama, cıvata, gijon gibi vida yapısı genel anlamda benzerlik taşır. Vidanın yapısında 3 ana kısım vardır. Öncelikle ilk bölümü baş kısmı, diğeri gövde kısmı ve son kısım uç bölümüdür. Vidaların gövdesine sarılı helis eğrileri vidanın bağlantı yapılacak parçada açılan deliğe döndürülerek girmesini sağlamaktadır. Helisel eğriler sayesinde parça ve vida birbirine tutturulur. İhtiyaca göre vida üzerindeki kanallar sık ya da geniş aralıklı imal edilmektedir.
Vidaların ucu 3 farklı tipte olabilmektedir. Vida uçları; verev, küt ve sivri şekillerde üretilmektedir. Bu kısımların değişiklik göstermesi vidayı farklı kategorilere ayırabilmektedir.
Vida Çeşitleri ve Ölçüleri
Diş biçimlerine göre vidalar: Vidalar diş biçimlerine göre 5 gruba ayrılırlar. Üçgen, Trapez, Kare, Testere ve Yuvarlak vida çeşitleridir.
- Vida sistemine göre vidalar: Metrik ve Parmak (Whitworth) vidalar
- Kullanma amacına göre vidalar: Bağlantı Vidaları, Hareket Vidaları ve Boru Vidaları
- Ağız sayısına göre vidalar: Tek Ağızlı Vida, Çok Ağızlı Vida
- Kullanma yerlerine göre vidalar: Ağaç ve Metal Vidaları
- Helis yönüne göre vidalar: Sağ Helis, Sol Helis Vida
- Baş biçimlerine göre vidalar: Altı Köşe Başlı, Dört Köşe Başlı, Silindir Başlı Altı Köşe Yuvalı, Yuvarlak Başlı Tornavida Ağızlı, Havşa Başlı Kare Boyunlu, Tırtıl Başlı, Halka Başlı ve Kelebek Başlı Vidalar
Metrik diş anma çapı(D) “M” harfi ile gösterilmektedir. M8, M10, M12 gibi kısaltmalarla kullanılmaktadır. Vida ölçüleri milimetre (mm) cinsindendir. Her vidanın vida adım sayısı (P) vardır. Örneğin M8’in adımı 1,25 mm’dir.
Benzer Yazılar